เชื่อว่าหลาย ๆ คนก็อยากมีเว็บ ซึ่งอาจจะมาจากคำที่หลาย ๆ คนเคยได้ยินว่า การทำคอนเทนต์บน Facebook, IG, YouTube หรือแม้กระทั่งการขายของบน Social Media นั้นก็เหมือนกับการเช่าบ้านเขาอยู่ ไม่ใช่พื้นที่จริง ๆ ของเราทำให้เราต้องมาหนักใจเวลามีการปรับอัลกอริทึมต่าง ๆ หรือถ้าวันนึง Facebook หายไป เราจะใช้ช่องทางไหน ถ้าวันนึงคนเลิกดู YouTube เราจะยังมีรายได้อยู่อีกไหม ทำให้เดี๋ยวนี้ Content Creator พยายามถามหาการมีตัวตนในลักษณะของเว็บไซต์มากขึ้น
อีกหนึ่งสิ่งที่เราต้องรู้ก็คือ Trend สมัยนี้ เราจะเริ่มเห็นเว็บไซต์แนว Editorial มากขึ้น คือเนื้อหาถูกเขียนโดยทีมงานของเราเอง ต่างจากเมื่อก่อนที่เว็บแนว ๆ Web Board หรือกระดานสนทนาจะได้รับความนิยม และก็จะมีคนเก่ง ๆ ไปสิงตามบอร์ดต่าง ๆ คอยให้ความรู้ ถ้าถามว่าทำไม ก็อาจจะเพราะว่าสมัยนี้เว็บไม่ได้ทำยากอย่างที่คิด ไม่ต้องมีความรู้ด้านการเขียนโปรแกรมก็สามารถสร้างเว็บขึ้นมาเองได้ ซึ่งเป็นที่มาของบทความนี้ว่าถ้าเราอยากสร้างเว็บขึ้นมาต้องทำอย่างไรบ้าง
วัตถุประสงค์ของเว็บไซต์ เว็บคือบ้านของเราจริงเหรอ
ถ้าจะถามว่าเว็บไซต์คือบ้านของเราจริง ๆ หรือเปล่า ก็ต้องถามก่อนว่า วัตถุประสงค์ของการมีเว็บไซต์ของเราไปเพื่ออะไร ซึ่งในแต่ละวัตถุประสงค์ เราก็จะมีโจทย์ที่ต้องคิดแตกต่างกันออกไป
- เอาไว้ลงคอนเทนต์ บทความ รูปภาพต่าง ๆ – แล้วผู้ใช้จะรู้จักเราได้อย่างไร มาจาก Google Search ? มาจาก Social Media ? หรือเข้าโดยตรง ถ้ามาจาก Google เขาจะเจอจาก keyword ว่าอะไร ถ้าจาก Social Media เรามีช่องทางคนติดตามเยอะมากน้อยแค่ไหน ถ้าเข้าทางตรง (พิมพ์ URL เข้ามา) เข้าจะรู้จักเราได้อย่างไร เรามีช่องทางออฟไลน์ไว้สื่อสารหรือเปล่า ช่องทางใหญ่แค่ไหน
- เว็บขายของ – ต่างจากการขายใน Facebook อย่างไร จะใช้ยากไหม หรือต้องการความน่าเชื่อ ถ้าต้องการความน่าเชื่อถือ แล้วเราให้เขาได้มากน้อยแค่ไหน ระหว่างขายบนเว็บตัวเอง ขายบน Lazada, Shopee หรือขายผ่าน IG ธรรมดา ๆ แล้วคนจะเห็นสินค้าเราได้จากไหน จาก Social ? จาก Google ?
- เอาไว้เป็นโปรไฟล์ออนไลน์ – นึกภาพเว็บบริษัทหรือเว็บ Portfolio ที่ไม่ได้มีการอัพเดทแต่เน้นให้คนที่อยากรู้จักกับเราเข้ามาอ่านเจอ ถ้าแบบนั้นคอนเทนต์จะต้องลงอะไร อัพเดทบ่อยแค่ไหน แล้วเวลา Search ชื่อเราหรือชื่อบริษัท จะเจอเว็บเราเป็นเว็บแรกจริงหรือเปล่า
- เอาไว้เป็น Service บางอย่าง – เช่นจองตั๋ว เล่น Quiz ทำนายต่าง ๆ แล้วเหตุผลอะไรทำไมเขาต้องมาใช้ เขาจะเข้ามาจากไหน
ไม่ต้องตกใจว่า เอ๊ะ ทำไมทำเว็บไซต์ต้องเจอโจทย์ยากขนาดนี้ สิ่งที่เรายกมานี้ล้วนแต่มีความสำคัญ เพราะมันจะช่วยให้เราเห็นภาพของเว็บไซต์ของเรามากขึ้นและวางแผนได้อย่างชัดเจน ทำให้เราไม่เสียเวลาไปกับการบรีฟคนที่จะมาทำเว็บให้เรา หรือเรานั่นแหละจะหลุดโฟกัสว่าการมีเว็บนั้นมีไปเพื่ออะไร และถ้าวัตถุประสงค์เราไม่ชัดตั้งแต่แรกเราจะกำหนด KPI ไม่ได้ว่า ทำเว็บแล้วคุ้มจริงหรือเปล่า สุดท้ายถ้าวัตถุประสงค์ไม่ชัดตั้งแต่แรก มองไม่เห็น KPI เห็น Return of Investment ไม่ชัดเจน เว็บก็จะถูกปล่อยทิ้งเราก็อาจจะไม่ได้อยากทำต่อ และเงินที่เสียไปก็เสียเปล่า ดังนั้น ก่อนจะทำเว็บคิดวัตถุประสงค์ให้ดีก่อนนะจ้ะ
แต่ถ้ามั่นใจแล้วว่าอยากทำเว็บ ก็มาอ่านหัวข้อถัดไปได้เลย
ทำเว็บได้แบบไหนบ้าง สำเร็จรูป จ้างทำ ทำเอง ต่างกันยังไง
อธิบายไปก่อนหน้านี้แล้วว่า เว็บไซต์สมัยนี้ทำง่ายขึ้นเพราะมีเครื่องมือต่าง ๆ มากมายมาช่วย แล้วทำไมโปรแกรมเมอร์นักทำเว็บ หรือ Web Developer ยังไม่ตกงานกันซักที เราจะมาลองอธิบายการได้มาซึ่งเว็บไซต์อย่างคร่าว ๆ ยกตัวอย่างเช่น
- ใช้โปรแกรมสำเร็จรูป Drag and Drop
- ใช้ CMS หรือ WordPress, Joomla
- เขียนเองด้วยภาษา HTML หรือ PHP, JS ต่าง ๆ
ใช้โปรแกรมสำเร็จรูป Drag and Drop เว็บที่ให้บริการ พวกนี้ก็เช่น Wix หรือ Square Space ซึ่งเว็บพวกนี้การใช้งานจะง่ายมากไม่ต้องมีความรู้เรื่องการเขียนโปรแกรม สามารถจับนู่นนี่มาวางออกแบบเว็บได้เอง ส่วนความสามารถก็ขึ้นอยู่กับบริการ อันนี้จะอิสระมาก แต่จะต้องเสียเงินในการซื้อฟีเจอร์ต่าง ๆ คือเราทำเว็บได้ ณ จุดนึง ปรับแต่งอะไรได้ แต่สมมติว่าเราอยากได้ระบบร้านค้าออนไลน์ด้วย หรืออยากให้เขียน Blog ได้หลาย ๆ คนอาจจะต้องเสียเงินซื้อเพิ่ม (ซึ่งอันนี้จะไม่รวมกับ Host และ Domain ที่เราจะอธิบายในหัวข้อถัดไป)
ใช้ CMS หรือ WordPress, Joomla ขอเน้นไปที่ WordPress แล้วกันเนื่องจาก Joomla ไม่ค่อยเห็นใครใช้แล้ว โปรแกรมแบบนี้เรียกว่า CMS หรือ Content Manage System อธิบายง่าย ๆ ก็คือเป็นระบบกลางที่ให้เราจัดการคอนเทนต์บนหน้าเว็บของเรา อาจจะไม่ได้อิสระเท่ากับ Drag and Drop เหมือน Wix หรือ Square Space แต่ WordPress นั้นฟรี! (ไม่นับรวมบริการ WordPress.com ที่เราจะจัดเป็นโปรแกรมสำเร็จรูป) ติดอยู่ตรงที่เราจะต้องติดตั้งมันเอง และมีความรู้กับมันบางส่วนเพื่อทำเว็บ และเราก็ต้องเสียค่า Host + Domain อีกด้วย
ทุกวันนี้ WordPress เป็น CMS ที่นิยมมากที่สุดในโลก มันสามารถใช้ได้ตั้งแต่ทำ Blog ทั่วไป ทำร้านค้าออนไลน์ง่าย ๆ และเว็บองค์กร บริษัทต่าง ๆ ถือเป็นการมาเจอกันตรงกลางระหว่างระบบ Drag and Drop ง่าย ๆ กับการเขียนโปรแกรมที่ซับซ้อนเข้าถึงยาก
เขียนเองด้วย HTML หรือ PHP, JS อธิบายก็คือเราต้องเขียนระบบขึ้นมาใหม่หมด ว่าจะให้มันหน้าตาอย่างไร ทำงานอย่างไร มีฟีเจอร์อะไรบ้าง เหมือนสร้างบ้านขึ้นมาใหม่ทั้งหลัง ซึ่งตรงนี้จะดีตรงที่ว่า เราสามารถออกแบบระบบได้ตามที่เราอยากได้เป๊ะ ๆ แต่ก็แลกมากับ cost ที่สูงเพราะถ้าไม่เขียนเองเราก็ต้องจ้าง Programmer มาเขียน แต่จะดีตรงที่เว็บของเราจะเป็นหนึ่งเดียวในโลก ไม่เหมือนใครและไม่มีใครเหมือนจริง ๆ อันนี้เหมาะสำหรับเว็บ Service หรือวัตถุประสงค์พิเศษ เช่น เว็บแสดง Interactive Graphic, เว็บที่เอาไว้ตรวจสอบเขตเลือกตั้ง เป็นต้น
นึกภาพเราจะสร้างเก้าอี้ขึ้นมาซักตัวนึง ใช้โปรแกรมสำเร็จรูปก็เหมือนกับเราไปร้านแล้วเลือกปรับแต่งจากแบบแล้วเขาทำมาให้เลย ถ้าใช้ WordPress อาจจะเป็นการไปซื้อไม้บล็อกสำเร็จรูปมาแล้วต่อเก้าอี้ ส่วนเขียนเองเราจะต้องไปเลื่อยไม้ ตอกตะปู ทำอะไรด้วยตัวเอง ถ้าคนทำเก่งก็จะได้งานปราณีตที่มีชิ้นเดียว แต่ถ้าคนทำไม่เก่งก็จะได้เก้าอี้กาก ๆ นั่งไม่สบายมาแทน ซึ่งไปซื้อเขาเอาน่าจะดีกว่า
ในตอนนี้เราก็ได้รู้กันแล้วว่า การจะได้มาซึ่งเว็บหนึ่งเว็บนั้นประกอบไปด้วย 2 ปัจจัยสำคัญคือ
- รู้ว่าเราจะมีเว็บไปเพื่ออะไร ถ้าเราสามารถหาวัตถุประสงค์ของการมีเว็บได้ชัดเจนจะทำให้เราออกแบบมันได้ง่ายขึ้น
- รู้ว่าเราจะเลือกใช้เครื่องมือแบบไหนในการทำเว็บ จะใช้โปรแกรมสำเร็จรูป จะใช้ CMS หรือจะจ้างเขียนขึ้นมาใหม่ทั้งหมด
ซึ่งทั้งสองอย่างนี้จะนำไปสู่หัวข้อถัดไปที่เราจะพูดถึงใน EP.2 คือ เมื่อเรารู้วัตถุประสงค์และได้แผนทำเว็บแล้ว เราจะไปดูเรื่องค่าใช้จ่าย และทำความเข้าใจเรื่อง Host กับ Domain กัน
อ่านต่อ
ตอบคำถามเว็บ EP.1 – มีเว็บไปทำไม เว็บมีแบบไหนบ้าง จะทำเว็บซักเว็บต้องใช้อะไร
ตอบคำถามเว็บ EP.2 – ค่าใช้จ่าย, Host, Domain คืออะไร, จ้างทำหรือทำเองดี
