หลังจากที่สองตอนก่อนหน้านี้ เราได้รู้ว่าจะมีเว็บมีไปเพื่ออะไรแล้วการจะมีเว็บได้นั้นต้องใช้เงินเท่าไหร่กันไปแล้วในตอนนี้เราจะมาพูดถึงเรื่องที่จะย้อนกลับไปที่ตอนแรกเราคุยกันว่า เว็บของเรามีวัตถุประสงค์เพื่ออะไรและอะไรคือวิธีการวัดความสำเร็จของเรา
อย่างที่บอกไปว่าเว็บไซต์แต่ละรูปแบบจะมีวิธีการประเมินผลที่แตกต่างกัน เช่น เว็บที่เน้นขาย เป้าหมายก็คือการขายให้ได้ดีที่สุด แต่ถ้าเป็นเว็บในเชิงคอนเทนต์แล้ว การที่มี Traffic เข้ามาก็จะช่วยให้เราสามรถต่อยอดไปสู่ธุรกิจอื่น ๆ เช่น Banner หรือ Advertorial ได้ด้วย เนื่องจากเราจะเน้นไปที่การทำคอนเทนต์ ก็เลยจะเน้นไปที่การดู Analytic สำหรับการทำคอนเทนต์มากกว่า
อะไรคือ Analytics แล้วจะดูได้อย่างไร
Analytic คือการที่เราดูสถิติการเข้าชม (stats) และข้อมูลของผู้เข้าชม (demographic) ว่าเป็นใคร อายุเท่าไหร่มาจากไหน รวมไปจนถึงอุปกรณ์ที่ใช้อย่างใช้มือถือรุ่นอะไร ขนาดหน้าจอเท่าไหร่ อัตราส่วนระหว่าง Mobile กับ Desktop ต่างกันมากไหมซึ่งข้อมูลพวกนี้จะทำให้เรารู้ว่าเว็บของเรานั้นทำงานของมันตาม Function ที่เราออกแบบไว้ให้มันเป็นหรือเปล่า และข้อมูลพวกนี้ก็บอกอะไรกับเราได้เยอะมาก ๆ
แม้ว่าในแต่ละบริการก็อาจจะมี Analytics ให้ดูบ้างเล็กน้อยเช่น Host อาจจะมีหน้าให้เราดูว่ามี Traffic มากหรือน้อยแค่ไหน หรือ WordPress เองเราอาจจะลง Plug-in ที่ชื่อ Jetpack ที่มีข้อมูลแสดงให้เราดู ส่วนเว็บสำเร็จรูปอย่าง Wix หรือ Square Space นั้นก็จะมี Analytic ให้ดูแบบสวยงามอยู่แล้ว แต่บริการที่เรียกได้ว่าแทบจะเป็นมาตรฐานของ Website Analytic ที่ได้รับความนิยมมากก็คือ Google Analytic
สำหรับ Google Analytic เป็นบริการจาก Google ที่ให้เราเอาโค้ดของ Google ไปฝังไว้ในเว็บไซต์ของเรา โดยไปเอาโค้ดได้จาก Google Analytics
- วิธีฝัง Code ใน WordPress ให้เอาไปใส่ไว้ใน Appereance > Editor จากนั้นแทรกไว้ในโค้ดส่วน Head (อธิบายคร่าว ๆ ถ้าทำไม่เป็นแนะนำให้ดูวิธีการใช้อย่างละเอียดอีกครั้ง)
- ส่วนเว็บธรรมดาที่เขียนด้วยโค้ด HTML เราต้องทำยังไงก็ได้ให้ Code ที่ Google ให้มาปรากฎบนโค้ดในทุกหน้าเว็บ
ซึ่งจริง ๆ แล้วยังมีเครื่องมือ Analytic เทพ ๆ อีกหลายตัว ที่เราเคยยกมาพูดไว้ใน รวมเครื่องมือ Analytics
Analytic บอกอะไรเรา วิธีอ่านคร่าว ๆ
สำหรับสิ่งที่เราควรจะดูเป็นและเข้าใจความสำคัญก็ให้ลองสังเกตว่า กลุ่มเป้าหมายของเราที่เราตั้งไว้ตั้งแต่ตอนแรกใน EP.1 ที่เราพูดถึงวัตถุประสงค์ของการมีเว็บไซต์นั้นได้มาแสดงตามที่เราคาดหวังหรือเปล่า เช่น เราทำเว็บแนว How-to เน้น Traffic มาจาก SEO หรือ Google แต่กลายเป็นว่าคนเข้าเว็บเราส่วนมากกลับมาจาก Facebook หรือ Social Network แปลว่าเราต้องปรับอะไร หรือเว็บเราเป็นเว็บเน้นสินค้า Apple แต่คนใช้งานฝั่ง Android กับมาเยอะมาก ๆ ซึ่งอันนี้ก็ตีความได้หลายแบบเพราะการมอง Analytics นั้นสามารถบอกเราได้ตรง ๆ ว่าเว็บของเราดีหรือไม่ดี แต่สิ่งที่มันบอกคือข้อมูลที่ให้เราต้องตีความว่าผลที่ได้ตอบโจทย์หรือเปล่า
อีกหนึ่งสิ่งที่ Analytics สามารทำได้คือดูยอดการชมของแต่ละเพจ หรือแต่ละหน้า วิธีคิดของมันก็ง่าย ๆ ว่าถ้าคอนเทนต์แบบไหนถูกรับชมเยอะคอนเทนต์ในแนวเดียวกันก็อาจจะได้รับความนิยมเช่นกัน (คิดแบบคร่าว ๆ เร็ว ๆ จริง ๆ อาจจะมีวิธีคิดมากกว่านี้)
รวมศัพท์เกี่ยวกับ Analytics ที่เราควรรู้ก็ได้แก่
- Views จำนวนการดู 1 หน้านับเป็น 1 Views หรือ Page View
- Sessions จำนวนครั้งที่คนเข้าเว็บเรา อาจจะเข้ามาแล้วดูหลายหน้าแต่ก็นับเป็น 1 Session
- Users จำนวนของคนที่เคยใช้เว็บเรา
- Bounce Rate คืออัตราการที่คนเข้ามาดูเราแล้วหายไป ยิ่ง Bounce Rate ต่ำแปลว่าคนติดเว็บเรามาก (ขาประจำ)
- Realtime คือยอดผู้ชมที่กำลังเปิดอยู่ ณ ตอนนั้น
- Reference ที่มาของ Traffic เช่น จาก Search Engine หรือจาก Social Network
สรุปแล้ว Analytics ก็เป็นเหมือนเครื่องมือที่สะท้อนสิ่งที่เราทำโดยเก็บมันออกมาในรูปแบบของสถิติ ที่ทำให้เราเอามาวิเคราะห์เพื่อปรับแนวทางของเว็บเราให้เป็นไปตามที่ออกแบบไว้ตอนแรก จะสังเกตว่าทั้ง 3 EP. ที่เรายกขึ้นมาพูดจะมีความเกี่ยวข้องและเชื่อมโยงกันหมดเลย และก็ขอเน้นไปที่ตอนแรกอีกครั้่งว่า ถ้ารู้สึกว่าอะไรไม่โอเค ให้ถามตัวเองกลับอีกครั้งว่า เว็บนี้มีไว้เพื่ออะไร ทำอะไร ต้องการอะไร และจะสื่อสารกับใคร แล้ว Analytics ส่อมันออกมาในแนวนั้นไหม ถ้าเราสามารถบริหารจัดการตรงนี้ได้ก็ถือว่า เราทำเว็บไซต์เป็นแล้วอย่างแท้จริง ไม่ใช่แค่มีเว็บไซต์ แต่เรากำลังใช้งานเว็บไซต์อยู่
อ่านต่อ
ตอบคำถามเว็บ EP.1 – มีเว็บไปทำไม เว็บมีแบบไหนบ้าง จะทำเว็บซักเว็บต้องใช้อะไร
ตอบคำถามเว็บ EP.2 – ค่าใช้จ่าย, Host, Domain คืออะไร, จ้างทำหรือทำเองดี
